Skip to content Skip to navigation

"...κατά δύναμιν", κριτική του Αντώνη Αντωνίου

Γράφει: 
ο ποιητής –δημοσιογράφος και εκπαιδευτικός ΑΝΤΩΝΗΣ Δ. ΑΝΤΩΝΙΟΥ

Εφημερίδα «Θεσσαλία της Δευτέρας» 28/11/2011
Νέα ποιητική συλλογή
Το   «....κατά δύναμιν» της Χαρούλας Ηλία- Φράγκου

 
Κατά την εκδοχή του Kable, “η ποίηση είναι η έμμεση έκφραση με λόγο, κατά προτίμηση έμμετρο, μιας ασυγκράτητης συγκίνησης ή κυρίαρχης αίσθησης ή αισθήματος, η άμεση ικανοποίηση των οποίων έχει κατά κάποιον τρόπο απωθηθεί»
Σαν ένα ματσάκι από λέξεις η ποίηση/ τις συλλέγει από το μικρό/ θερμοκήπιό του ένας μονόλογος που χρόνια ονειρεύεται να τις προσφέρει/ σε μιαν επικοινωνία με την οποία είναι αιώνες ερωτευμένος/ χωρίς να έχει λάβει σαφή δείγματα ανταποκρίσεως εκ μέρους της. [...] Σαν μια εκδρομή η ποίηση, αρκετά έξω, μακριά! Από την πυκνοκατοικημένη γλώσσα[..]/ σαν μια φωλιά φυγής η ποίηση ...» καταθέτει για να μας αφήσει άφωνους η μεγάλη ποιήτρια Κική Δημουλά.
Όπως όμως και να το δει κανείς η ποίηση δεν παύει να είναι μια γλώσσα μέσα στη γλώσσα που κύριο όχημά της είναι η οξυμένη εκδοχή του συναισθήματος, η φαντασίωση, η ονειροβασία, η μνήμη και ταυτόχρονα η λήθη, το επαμφοτερίζον επιφώνημα, ο κραυσίγελος, η ανεξήγητη χαρμολύπη. Έτσι κι’ αλιώς με την ποίηση και μέσα απ’ αυτήν δεν περιμένει κανείς να ερμηνεύσει τον κόσμο, να δώσει απαντήσεις σε κοσμογονικά ερωτήματα. Η ποίηση παραμένει κατά βάση μια «Εύελπις προσπάθεια,/ ο άνεμος της αναπόλησης να επιχειρεί/ έστω το διατηρητέον» όπως η Χαρούλα Ηλία-Φράγκου εξόχως οριοθετεί.
Κρατώντας στα χέρια μου τη νέα, μεστή και κοριφαία ώριμη, γλωσσικά και εκφραστικά, συλλογή της ποιήτριας Χαρούλας Ηλία- Φράγκου νοιώθω πως οι μυστικές λέξεις της ποιήσεως ανακτούν το χαμένο τους νόημα, στροβιλίζονται ώριμα και μεθυστικά. Συλλέγονται ευλαβικά όχι για ν’ αποκαλύψουν ή ν’ αποκαθηλώσουν , αλλά κυρίως να ενθυλακώσουν, να κρύψουν και κατ’ επέκταση να αμβλύνουν το στυφό αίσθημα της απώλειας και του αποχωρισμού. Η σήμανση της συλλογής με τον παρηγορητικό προσδιορισμό «...κατά δύναμιν» και την υποδηλούμενη συνεχώς αίσθηση του χαμού και της απώλειας δεν αποσκοπούν παρά στην αυτοαπαγόρευση, μέσω του ποιητικού λόγου μιας φερέλπιδας εκδοχής κι’ ερμηνείας σε ό,τι η απώλεια ορίζει.
Ο ποιητικός λόγος της Χαρούλας Ηλία- Φράγκου, ευανάγνωστος και ακριβής, αναπολητικός και υποβλητικός, απευθύνεται και διαρκώς αναπαράγεται προσφέροντας σταθερά τη λυρική φωνή της παρηγορίας.
«Έπρεπε να ξυπνήσω/ Να βαπτίσω τα βλέφαρα/ στο νερό της ελπίδας/ και απ’ εκεί στο ποτάμι/ παρασύροντας την ειμαρμένη/ Εκείνο το σούρουπο έπρεπε να πεθάνει/ Είναι τόσοι άνθρωποι/ απ’ τα γύρω παράθυρα/ που θα τρέξουν μαζί μου να στεφανώσουν τη λογική.....(ειμαρμένη)
Η Χαρούλα Ηλία Φράγκου με τη νέα της ποιητική συλλογή, αφιερωμένη  «στο Δημήτρη της» με τη δυνατότητα των μεταλλαγών στην ποιητική της αντίληψη, βρίσκει το δρόμο προς το λυρισμό. Κυριαρχεί η στιχουργική ευμάρεια, ο υποβλητικός, σχεδόν μυστικοπαθής τόνος καθώς και μια διείσδυση στη σωματικότητα ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα και ελκυστική.
 Η βελούδινη φωνή της ποιήτριας με την αίσθηση του ρυθμού και της αβρότητας στη γραφή προεκτείνουν τα όρια της γλώσσας και των συναισθηματικών τόνων και φορτίζουν με μια εκρηκτική αλλά συγκρατημένη λυρική απόχρωση τα ποιήματά της. Παράλληλα η εκφραστική της ωριμότητα αγγίζει το άρτιο και το ουσιώδες. Οι διαρκείς επικλίσεις σε στιγμιότυπα του παρελθόντος, σε ανάσσες ζωής και σπινθήρες έντασης, καθώς εγκολπώνονται το ερωτικό μυστηριακό πάθος προσδιορίζουν μια νέα εκδοχή των αισθήσεων και υπερβαίνουν το απλά αισθητηριακό επίπεδο. Μεταφέρουν την ύλη σε άλλη διάσταση και με νηφαλιότητα δίχως ταραχή και αγωνία προσπαθούν ν’ αποκαταστήσουν το «αδύνατο» και  «διαφυγόν» σ’ ένα επίπεδο μεταφυσικό , ωστόσο ορατό και αντιληπτό. Θα μπορούσε κανείς παρακινδυνευμένα να αποδώσει διαστάσεις «προσευχής» σ’ ολόκληρη –έτσι θεωρώντας- την ενότητα των ποιημάτων της συλλογής (παραπέμπει εξάλλου το «ευαγγελικό» κατά δύναμιν , καθώς η προσευχή- το ίδιο και η ποίηση- θεωρείται μία από τις μεγάλες δυνάμεις του διανοητικού δυναμισμού, σύμφωνα με τον Κάρολο Μπωντλαίρ. Λόγος ερωτικός, ναι, καθόλου σκοτεινός ή πεισιθάνατος, «μεταχειρίζεται» με ηδυπάθεια και αβρότητα τα υλικά της ζωής και του υλικού κόσμου με σύνεση και ωριμότητα αλλά και με μαστοριά περισσή ώστε το προιόν αυτής της εκπληκτικής διηθήσεως ν’ ακτινοβολεί υγεία, δροσιά και ελπίδα.
Οι λέξεις στην ποίηση της Χαρούλας Ηλία- Φράγκου βρίσκουν με φροντίδα μητρική – ερωτική τη θέση τους σ’ ένα απαλών τόνων ψηφιδωτό. Μέσα από τις απαλές φωτοσκιάσεις των συναισθηματικών της  τόνων η ποιήτρια κερδίζει τη μάχη με το χρόνο και τη μνήμη που υπηρετεί τη φθορά. Αντιστέκεται, προτείνει, δεν ξεγλυστρά, ανα-δημιουργεί και φωτίζει.
Περνά από το σκοτάδι, το ημίφως, τον κόσμο των σκιών στη φωτεινότητα της γήινης ατμόσφαιρας και δημιουργίας. Αποκαθηλώνει το ύπουλο χάος και στη θέση του προβάλλει διαρκώς ολοζώντανα στιγμιότυπα ασθμαίνουσας ερωτικής ζέσης, μια σίγουρη ωριμότητα στην έκφραση κι’ ένας κατασταλαγμένος λυρισμός. Το «....κατά δύναμιν» η νέα ‘ωριμη όσο ποτέ ποιητική συλλογή της Χαρούλας Ηλία- Φράγκου σου δημιουργεί την ακαταμάχητη έλξη να διεισδύσεις κι εσύ περιπλανώμενος στο δισιπόστατο χώρο των ζωντανών και των φασμάτων μιας παράξενης ονειρικής διαύγειας και να γευτείς τους ηδύτατους καρπούς μιας τέχνης όπου η γλώσσα και η μελωδία του στίχου της μετεωρίζονται στη μελαγχολία και τη χαρμονή, προκαλώντας πολυποίκιλους και μεθυστικούς παλμούς στο συναίσθημα.
Μια πραγματική ωραία δουλειά που αναβλύζει απ’ ευθείας από το γνήσιο ψυχικό νάμα της δημιουργού της. Το «...κατά δύναμιν» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Δωδώνη.
 

Θέμα: 
 

Τα βιβλία μου